Feldşer

Salmonelyoz infeksion bağırsaq xəstəliyidir, törədicisi salmonellalardır. İnfeksiya mənbəyi yoluxmuş qida və sudur.

Müxtəlif mənşəli zəhərlənmələrdə, kəskin qastritdə - uşaqda tez-tez qusma , qaytarma olan hallarda ilk yardım mədənin yuyulmasıdır. Mədə qanaxması zamanı mədənin yuyulması əks göstərişdir.

Yeni doğulmuşun dərisi çox zərif və incə olduğu üçün tez zədələnə bilir. Ona görə yeni doğulmuşun dərisini steril bitki yağı ilə təmizləmək məsləhətdir.

Uşaq doğularkən onun vəziyyətini qiymətləndirmək üçün Apqar şkalasından istifadə olunur.Bu zaman uşaqda ürəyin fəaliyyətinə, tənəffüsün tezliyinə ,dərinin rənginə, əzələ tonusu və reflekslərə fikir verilir .Hər əlamətə 2 bal verilərək uşağın vəziyyəti qiymətləndirilir.

Südəmər yaşda intensiv böyümə düzgün və keyfiyyətli qidalanmaya əsaslanır. Ən dəyərli qidalar bu yaşda ana südüdür. Ancaq ana südü müəyyən səbəblərdən olmadıqda uşağın qida inqridientlərinə olan təlabatını ödəmək üçün ana südünə uyğun olan südlü qarışıqlardan- adaptasiya olunmuş qidalardan istifadə olunur ki, buna göstəriş ana südünün olmamasıdır.

Dizenteriya bağırsaq infeksiyasıdır. Xəstəliyin əsas əlaməti selikli, qanlı nəcis ifrazı, qusma, tenezmlərdir.Xəstəlik zamanı yoğun bağırsağın selikli qişasında iltihabı proses olur, xoralar əmələ gəlir ,bu da selikli qanlı nəcis ifrazına səbəb olur.

Dizenteriya infeksion bağırsaq xəstəliyidir. Xəstəliyin xarakterik simptomu qusma,ishal,qarında tutma şəklində ağrılardır. Qusma və ishal nəticəsində bədən çoxlu su itirir – eksikoz əmələ gəlir.

İnfeksiyalar orqanizmə müxtəlif yollarla (hava damcı,kontakt, fekal oral və s ) daxil olur. Yuxarıda qeyd edilən infeksiyaların isə ən əsas yoluxma yolu parenteral yoluxmadır.(inyeksiya vasitəsi ilə) . İnyeksiya edərkən aseptika və antiseptika qaydalarına tibb bacısı tərəfindən çox ciddi əməl edilməlidir. Aseptika və antiseptika qaydalarına tibb bacısı tərəfindən əməl edilmədikdə Hepatit B və Hepatit C –yə yoluxma baş verir.

Yeni doğulmuşun bağırsağını təmizləmək üçün onu kürəyi üstə uzandırıb ayaqlarını yuxarı qaldırmaqla təmizləyici imalə edilir.

Ürəkgetmə müxtəlif səbəbələrdən (aclıq,xəstəlik, yorulma əsəb və s.) beyinlə- ürək arasında əlaqənin müvəqqəti kəsilməsidir. Bu zaman xəstənin huşu qaralır,ürək fəaliyyəti zəifləyir, Bu zaman uşağı uzandırıb ayaqlarını yuxarı qaldırmaq, təmiz hava vermək, naşatır spirti iylətmək lazımdır və s. Uşağı uzadıb ayağını qaldırmaq, ürəyin, beynin qanla təmininə şərait yaradır.

Yüksək həraraət orqanizmin infeksiya qarşı reaksiyasıdır, bu uşaq orqanizminə mənfi təsir edir, ürək , tənəffüs fəaliyyəti artır,qıcolma ola bilər. Belə uşağa coxlu maye vermək, başa soyud qoymaq, dərisini spirtlə sirkə ilə silmək lazımdır. Kalorili qida əks göstərişdir.

Bronxial astma infeksion allergik xəstəlikdir. Bronxların spazmı nəticəsində nəfəsvermə aktı çətinləşir, nəticədə xəstədə təngnəfəslik yaranır, boğulma baş verir.

Pnevmoniya – ağciyər toxumasının iltihabı xəstəliyi olub, ən çox pnevmokok mənşəli olur. Pnevmokokların xəstəxanadaxili pnevmoniyanın etiologiyasında da rolu digər bakteriyalardan çoxdur.

Hipoqlikemik koma şəkərli diabetin insulinlə müalicəsi zamanı onun dozasının çox olması nəticəsində yaranır.

Raxit ümumi orqanizmin xəstəliyi olub vitamin D-nin çatmaması və Ca F mübadi-ləsinin pozulması nəticəsində əmələ gəlir. Onun profilaktikası üçün uşağa sutka-lıq 400 mq vitamin D verilməlidilir. Spirtli və yağlı məhlul şəklində

Qızılcanın aktiv immunizasiyası diri qızılca vaksini Q.P.M. ilə edilir. 1 və 6 yaşda dəri altına vurulur.

Uşaqda qıcolma sindromunu aradan qaldırmaq üçün relanium vurulur. Tez effekt vermək üçün onu vena daxilinə vurmaq lazımdır.

Yuxarıda göstərilən əlamətlər - gecə tərləməsi, limfa vəzilərinin böyüməsi , arıqlama və s. vərəmə məxsus əlamətlərdir.

Yenidoğulmuşlarda asfiksiyanın əmələ gəlmə səbəbləri çoxdur.Onlardan biri odur ki,uşaq doğuş yollarından xaric olkarkən dölyanı mayeni udur.Bu dölyanı maye tənəffüs yollarına düşdükdə boğulma-asfiksiya baş verir.İlk yardım olaraq yuxarı tənəffüs yollarının sanasiyası ( təmizlənməsi) aparılmalıdır.