Tibb bacısı

Yeni doğulma dövrü təsnifata görə uşaq doğulan gündən 1 aya qədər olan müddətdir.

Raxit uşaqlar arasında ən çox rast gəlinən xəstəlikdir. Orqanizmdə vitamin D-nin çatışmazlığı nəticəsində kalsium -fosfor mübadiləsinin pozulması baş verir. Kalsium orqanizmə az sorulur ki, nəticədə raxit xəstəliyi əmələ gəlir.

Spazmofiliya xəstəliyi ən çox 6-18 ay - 2 yaşadək uşaqlar arasında təsadüf edilir.

İsidqac bədəni isidir, damarı genişləndirir. Qan dövranını yaxşılaşdırır. İltihabı prosesin sorulmasına kömək edir.

Normada qanda qlükozanın miqdarı 3,3-5,5 mmol/l olur. Qanda şəkərin artması hiperqlikemiya adlanır.

Şəkərli diabet polietioloji xəstəlikdir. Xəstəliyin baş verməsində irsi amil də rol oynayır.Başlıca səbəb mədəaltı vəzin insulin sintezi və sekresiyasının pozulmasıdır. Uşaq yaşlarında boy artımı cinsi inkişafla əlaqədar oladuğundan insulinə tələbat yüksək olur. Bu isə insulyar aparatın tükənməsinə səbəb olur. Nəticədə diabet inkişaf edir.

Diri qızılca vaksini. Qızılcanın aktiv immunizasiyası diri qızılca vaksini Q.P.M. ilə edilir. 1 və 6 yaşda dəri altına vurulur.

Anafilaktik şok – sürətli immunoloji reaksiya kimi, sensibilizasiya olmuş orqanizmə allergenin təkrar daxil olması zamanı tosqun hüceyrələrdən və bazofillərdən allergik iltihabi mediatorların xaric edilməsi nəticəsində əmələ gəlir. Etiologiyada əsasən: Dərman preparatları (antibiotiklər, hormonlar, vitaminlər, albumin, iltihabəleyhinə qeyri-steroid preparatlar). Klinika isə: hemodinamik pozulmaların(AT-nin enməsi) dərəcəsi ilə müəyyən edilir.

Yuxarı tənəffüs yollarının katarı, qızılca, qrip zamanı larinqotraxeobronxit olduqda baş verən , boğulma inaq adlanır.

Yalançı inaq tutmasında xəstədə narahatlıq qəflətən başlayır, səsi batır, tənəffüs səsli olur, boğulma baş verir. Bu zaman təmiz hava, ayağa isti vanna, xardal yaxması yaxşı kömək edir.

Kollaps arterial təzyiqin kəskin surətdə aşağı düşməsi, periferik qan dövranının pozulması ilə müşahidə edilən, həyat üçün təhlükəli olan kəskin damar çatışmazlığıdır.

Uşaqlarda erkən yaş dövründə qan yaranma prosesi çox sürətlə gedir, qan yaradan orqanlar çoxlu miqdarda zülal, vitaminlər, mikroelementlər sərf edir. Ona görə də qidalanma və qulluğun pozulması infeksion amillər və s. uşaqlarda tezliklə anemiyaya gətirib çıxarır.

Qurd invaziyaları içərisində uşaqlar arasında enteribioza daha çox təsadüf edilir. Xəstəliyi bizquyruq qurdlar törədir,yaşama müddəti 3-4 həftədir.

Eksudativ-kataral, diatez erkən yaşlı uşaqlar arasında rast gəlinir və 2-3 yaşa qədər davam edir.Əsaən dəri və selikli qişalar zədələnir,belə uşaqların dili xəritəyə bənzədiyi üçün “coğrafi dil”adlanır. EKD xəstəlik deyil sindromdur, onun əmələ gəlməsində genetik faktor da rol oynayır.

Yenidoğulmuşlarda asfiksiyanın əmələ gəlmə səbəbləri çoxdur.Əsas səbəblərdən biri də uşağın doğuş yollarından xaric olkarkən dölyanı mayeni udmasıdır.Bu dölyanı maye tənəffüs yollarına düşdükdə boğulma-asfiksiya baş verir.İlk yardım olaraq yuxarı tənəffüs yollarının sanasiyası (təmizlənməsi) aparılmalıdır.N.Tağıyev Neonatologiya. Bakı 2007.səh 145

Daun autosom tipli xromosom xəstəliyi olub, 15,21,22-ci xromosom-da patologiya ilə əlaqədar olur. Bu xəstəliyin özünəməxsus xüsusi kliniki əlamətləri olur. (kiçik göz yarığı,böyük dil, yaşlı alın yarım açıq ağız, qısa boy və s.)

Zəhərlərin təsiri nəticəsində orqanizmdə əmələ gələn patoloji vəziyyət zəhərlənmədir. Zəhərlənməyə keyfiyyətsiz və köhnə qida, zəhərli bitkilər, dərman maddələri, məişət və istehsalatda tətbiq edilən kimyəvi maddələr və.s. səbəb olur. Orqanizmdən zəhəri tezliklə kənar etmək, bədəndə qalan zəhəri zərərsizləşdirmək üçün ilk növbədə mədə-bağırsağı yumaq lazımdır.

Yenidoğulmuşun ağız boşluğu kiçik olur. Ağız boşluğunun selikli qişası zərif, qan damarları ilə zəngindir. Ağız boşluğunu zədələməmək üçün çeçələ barmaqla yoxlama aparılır.

Bədən temperaturunun 39 dərəcədən yuxarı olması hipertermiya sayılır. Əmələ gəlmə səbəbi müxtəlifdir. Əsas məqsəd gələcək ağırrlaşmaların qarşısını almaq üçün qızdırmanı dərhal salmaq lazımdır. Bu məqsədlə uşağı 20 dərəcə temperaturda su ilə isladılmış dəsmala bükmək lazımdır.